Kaarsen en religie
Kaarsen… niet meer weg te denken in onze wereld! Er zijn vrijwel geen plekken waar je tegenwoordig niet een kaars ziet. Zo veelvuldig en sierlijk en toepasselijk zijn ze nu eenmaal geworden. In ieder land, cultuur en gebruik komt er wel een kaars voor.
Hieronder hebben we voor u enkele voorbeelden verzameld van de grootste religies en de unieke manieren waarop ze kaarsen gebruiken.
Christendom
Een van de meest bekende is het kaars gebruik in de kerk.
Voordat er gas of elektriciteit was werden kaarsen gebruikt voor het de verlichting en daarmee ook gelijk wat warmte. Men vond ook dat door het maken van licht dit gelijk stond om "niet alleen om de somberheid van de nacht te verdrijven, maar ook om Christus, het ongeschapen en eeuwige licht te vertegenwoordigen".
Op diverse wijze worden kaarsen tegenwoordig gebruikt in de kerk. Bijvoorbeeld bij de ingang van de kerk om een overledenen te herdenken of een wens te doen. Maar ook tijdens een aantal vieringen worden kaarsen gebruikt.
De Paaskaars
De paaskaars is een kaars waar we niet zo veel over horen maar die in de Katholieke kerk nog wel wordt toegepast. Deze kaars is groot van vorm en vaak ook versierd met een kruis en letters de Griekse letters Alfa en Omega plus het jaartal. De kaars staat symbool voor het licht van de opgestane Christus. De kaars wordt in de paasnacht tijdens de paaswake voor het eerst ontstoken en zal in alle vieringen van de paastijd tot en met Pinksteren branden.
De paaskaars wordt daarna ook gebrand bij zondagsvieringen, uitvaart en Allerzielen
Aan het eind van het kerkelijk jaar, wanneer de kaars nog niet is opgebrand, wordt hij vaak geschonken aan een gemeentelid.
Advent
De advent is in het Christendom de periode voorafgaand aan Kerst. Deze periode duurt 4 weken en start altijd 4 zondagen en eindigt op 24 december.
Voorheen werd er een krans gebruikt voor deze viering. Later ( 1839) is er door een prediker het gebruik van kaarsen bedacht. In de 20e eeuw werd dit een gebruik die door vele is overgenomen.
Het is gebruikelijk dat iedere zondag een kaars wordt aangestoken beginnend met 1 kaars. De volgende zondag wordt er een 2e kaars aangestoken en zo verder tot de 4e zondag.
Maria Lichtmis
Op 2 februari wordt er Maria Lichtmis gevierd. Met deze dag wordt het lichtjesfeest van de heilige Kersstijd afgesloten en is afkomstig van de katholieke kerk. Tijdens deze mis hield iedere kerkganger een kaars vast.
In de Vrije Scholen word Maria Lichtmis voornamelijk in de kleuterklassen gevierd. Daar worden alle restjes bijenwas verzameld en gesmolten om vervolgens in lege walnootdopjes met een lontje gegoten te worden. Hiermee krijgt iedere kleuter een mooi sfeervol handgemaakt bijenwas kaarsje mee naar huis. Het einde van de donkere tijden is nu voorbij en we gaan richting het lichte van de dagen met alle start van groei en bloei.
Jodendom
Het jodendom gebruikt kaarsen op vrijwel dezelfde manier als het christendom maar zijn toch van een groter belang in huis. Het bekendste voorbeeld is tijdens de viering van Chanoeka.
Dit joods feest wordt ook wel 'het feest van de lichtjes' genoemd en duurt acht dagen. Met dit feest wordt het 'oliewonder' in de Tweede Tempel van Jeruzalem in 164 voor Christus herdacht- gevierd. Het verhaal is dat er na de herinwijding in de Talmoed slechts één kruikje kosjere olie voorradig om de menora te branden tijdens de reiniging van de Tempel. Het kruikje ging alleen niet op voordat nieuwe zuivere olie was gemaakt, maar schonk genoeg olie om de menora gedurende acht dagen brandend te houden. (Een Menorah is een wel bekende zevenarmige kandelaar die in veel Joodse huishoudens en kerken te zien is.)
De eerste dag van dit feest begint na zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand kislew. Dit is de derde maand van het joodse jaar en telt 29 of 30 dagen. In de Europese kalender valt deze ongeveer samen met de tweede helft van november en de eerste helft van december.
Shabbat (de sabbat):
Op vrijdagavond wordt de viering van rust gehouden en worden er kaarsen tot achttien minuten voor zonsondergang aangestoken. Het is gebruikelijk dat dit door de vrouw des huizes namens het gezin wordt gedaan. Met het aansteken zegt ze met haar ogen dicht een zegening op.
De kaarsen staan niet alleen symbool voor de vrede en de harmonie, maar zijn ook een bron van zegen. Veel vrouwen hebben dan ook de gewoonte persoonlijke gebeden toe te voegen.
Boeddhisme
Boeddhisten maakte vroeger zogenaamde boterkaarsen die gemaakt werden van geklaarde jakboter. Tegenwoordig worden de kaarsen van plantaardige olie gemaakt. Zoals bij vele andere religies wordt het branden van kaarsen ook bij boeddhisme gezien als praktisch middel tegen donker, maar ook als boeddhistische verlichting
Ze worden aangestoken in hun tempels en kloosters en worden gezien dat ze helpen met het focussen tijdens meditatie en ceremonies.
Hindoeisme
De Divali ( lichtjesfeest) is gewijd aan de godin Maha Lakshmi die staat voor het licht, voorspoed, geluk, succes, wijsheid en welvaart. En deze wordt ieder jaar gevierd tijdens de nieuwe maan in de maand Asvin wat in de Europese kalender tussen 23 september en 22 oktober valt. Dit feest staat in het teken van goede dingen die het kwade overnemen: licht wint van duisternis, warmte van kou, waarheid van onwaardheden ect.
In de nacht van de nieuwe maan wordt het hele huis verlicht met diya’s. Dit zijn schoteltjes met geklaarde boter met een lont en wordt er gebeden tot Lakshmi om langs te komen. De hele nacht worden de huizen verlicht met kaarsen en andere vormen van licht. Door al die lichtjes wordt het innerlijke van de mens verlicht en krijgt met het gevoel met een schone lei te starten.
Kaarsen uitblazen
Juist omdat ( kaars) licht staat voor positiviteit is het niet toegestaan om het vuur te doven. Het uitblazen van bijvoorbeeld verjaardagskaarsen wordt geassocieerd met het uitblazen van de levensjaren.